Có những lúc tôi tự hỏi, điều gì cứ níu giữ, ngán chân, cản trở mà chúng ta mãi vẫn cứ loay hoay, trắc trở, trầy trật, vấp ngã trên con đường chạm tới hạnh phúc mà mình vẫn khát khao? Chẳng phải từng giây từng phút trong đời, không lúc nào mà ta thôi nghĩ, thôi cố gắng, thôi tìm cách để được hạnh phúc? Nhưng rồi, hầu như phần lớn ngày sống của chúng ta lại chìm trong căng thẳng, lo lắng, mệt mỏi, giận hờn, bực bội, tức tối, ganh ghét, chán nản, buồn đau, thất vọng, hoài nghi… Và chợt tôi nhận ra, tất cả những thứ tệ hại đó đều đến từ các mối quan hệ quanh ta. Ồ, hóa ra, nếu có một thứ gì cần “buông bỏ” để hạnh phúc thì có lẽ đó là các MỐI QUAN HỆ? Tôi ngẫm lại, đúng là đời ta mỏi mệt bởi ta dính mắc vào quá nhiều mối quan hệ như bố mẹ, anh em, con cái, vợ chồng, bạn bè, đối tác…; thậm chí là một người xa lạ ta gặp thoáng qua trên đường cũng có thể làm chúng ta phiền lòng được. Chẳng lẽ dẹp hết mọi mối quan hệ qua một bên cho yên thân? Nút thắt của vấn đề này nằm ở đâu?
Tôi có một anh bạn cũng thân thân, thỉnh thoảng gặp nhau tán dóc về cuộc đời. Anh ấy bảo rằng: “Q. đừng ảo tưởng sức mạnh của mình. Q. đừng tưởng Q. có thể chu toàn được hết tất cả các mối quan hệ. Không có Q. thì mọi người vẫn tự xử lý được vấn đề của họ. Hãy biết bản thân mình cần gì, nội lực đến đâu. Như anh đây, anh biết khả năng của mình có hạn, nên anh chỉ tập trung tốt nhất vào một mối quan hệ mà thôi…” Vậy thì câu hỏi đặt ra là: chúng ta cần cố gắng để chu toàn trách nhiệm, bổn phận, sự quan tâm, lo lắng… cho tất cả các mối quan hệ xung quanh mình, hay dồn hết tất cả sức lực vào một hay một vài mối quan hệ quan trọng nhất?
Chúng ta thử hình dung khi mình “lăn xả” vào nhiều mối quan hệ thì cuộc sống của mình sẽ ra sao. Khi con ốm, mình sẽ mất ăn mất ngủ và lo đến phát sốt. Khi vợ buồn rầu, mình sẽ nhấp nhổm lo âu. Khi bố hay mẹ không khỏe không vui, mình sẽ cảm thấy nặng trĩu trong lòng. Khi đứa bạn thân thất bại, mình buồn bã mất ăn mất ngủ cùng nó. Khi đồng nghiệp lo lắng, mình cũng bồn chồn. Khi nhìn thấy người ăn xin bên đường tội nghiệp, mình nuốt không trôi miếng cơm đang nhai trong miệng… Và ít hay nhiều thì mình cũng tìm cách để tham gia vào giải quyết vấn đề. Tôi biết nhiều người mang một trái tim “đa sầu đa cảm” và rất “bao đồng” như thế, và cuộc sống của họ bị bao vây bởi hàng núi những cảm xúc và vấn đề từ những mối quan hệ của họ. Thử hỏi, cứ liên tục như thế thì có mệt không? Còn nếu mình dồn sức vào một mối quan hệ, chắc chắn lâu lâu mình mới phải đối diện với một bất ổn của người đó; vậy thì liệu có khỏe hơn không? Rốt cuộc thì chúng ta nên ôm đồm nhiều mối quan hệ, hay chỉ tập trung vào một mối quan hệ thì sẽ ổn hơn?
Theo tôi thì cả hai cách đó đều bất ổn nếu chúng ta bị dính mắc vào mối quan hệ – bất kể là một hay nhiều. Khi chúng ta còn bất an, trăn trở, nặng lòng, sầu khổ… vì “yêu thương” những người xung quanh mình; hoặc sợ mang vác gánh nặng phải lo lắng cho nhiều người mà chỉ muốn “trốn” vào một người… thì đó đều là biểu hiện bên trong mình còn nhiều bất ổn. Bạn có nhìn ra là có khi chúng ta lăn xả vào vấn đề của người khác là để trốn chạy việc đối diện với bên trong của chính mình? Hay gắn chặt mình vào một mối quan hệ duy nhất nhưng thật sâu cũng là để chúng ta tìm kiếm sự chia sẻ, nâng đỡ, ghi nhận, thỏa mãn, an toàn… cho cái tôi thiếu thốn, cô đơn, đầy nỗi sợ của mình? Chẳng cách nào tốt hơn, vì dù thế nào thì cũng xuất phát từ việc chúng ta không thể hạnh phúc tự thân nên chúng ta tìm kiếm sự khỏa lấp trong mối quan hệ với người khác.
Thế nên, gốc rễ vẫn là đi vào bên trong mình để chữa lành những lộn xộn, rối rắm, tổn thương của mình. Chính khi bạn thật sự ổn thỏa và bình an từ bên trong, thì việc bạn đi sâu vào một mối quan hệ hay mở rộng ra nhiều mối quan hệ không còn là vấn đề nữa. Bởi khi bạn tràn đầy bên trong thì gặp ai bạn cũng có thể lan tỏa ra được; và khi bên trong bạn ổn thỏa thì dẫu đối diện với bất cứ vấn đề gì nơi mối quan hệ, bạn cũng bình an. Khi ấy, lựa chọn nào là thuộc về tự do ý chí của bạn, chẳng còn đúng hay sai, chỉ là phù hợp với tâm thức của bạn vào thời điểm đó, giai đoạn đó. Thế nên, hãy luôn lắng nghe cảm xúc của mình trong sự kết nối với con người sâu thẳm bên trong chính mình; hãy cảm nhận trường năng lượng của mình lan tỏa đến đâu thì hãy mở lòng ra đến đó và đi vào kết nối thật sâu, đừng lăn tăn về số lượng nữa!
Nguyễn Đức Quỳnh
Người đánh thức tình yêu