Vậy rốt cuộc, bước vào hôn nhân để làm gì khi bảo rằng chẳng phải để mang lại hạnh phúc cho nhau? Chẳng phải từ cuộc sống độc thân, cô đơn, lẻ loi, buồn chán, đi sớm về khuya một mình…, người ta đi tìm một nửa để bổ khuyết, để lấp đầy niềm vui và hạnh phúc cho mình trong cuộc sống? Hoàn toàn không phải!
Tôi được nghe câu chuyện của John Maxwell kể, có một học viên của ông hỏi vợ ông rằng: “Anh ấy có mang lại hạnh phúc cho chị không?”
Vợ John Maxwell liền đáp: “Không! Anh ấy không chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của tôi.”
Thật vậy, trong cuộc đời này, không ai phải chịu trách nhiệm cho hạnh phúc của ai, kể cả là vợ chồng với nhau. Bởi vì ý nghĩa đích thực của hôn nhân không phải là người này có trách nhiệm mang lại hạnh phúc cho người kia và ngược lại.
Hầu như khi bước vào hôn nhân, ai nấy đều kỳ vọng rằng người bạn đời của mình sẽ trở thành bờ vai, trở thành vòng tay, trở thành đôi cánh… để mình tựa vào, để mình được nâng đỡ, ấp ôm, chia sẻ hay chắp cánh để mình được “bay” lên… Thế nên, trên bước đường đi tìm nửa kia, chúng ta thường được thu hút bởi những người giống mình, có cùng “chí hướng” với mình. Nhưng rồi, đôi khi điều mà chúng ta giống nhau ấy chính là những mối khổ đau, những niềm thương tổn. Chúng ta bước vào tình yêu với một con tim đói khát yêu thương hoặc đầy những vết thương với niềm khát mong người kia sẽ lấp đầy hoặc xoa dịu…
Nhưng nếu nhìn theo cách của Đức Phật hay của Luật nhân quả thì việc trở thành vợ thành chồng với nhau là bởi có duyên có nợ với nhau. Và vợ chồng bước vào đời nhau là để học những bài học, để rèn luyện, để tu tập, để hoàn thiện, để trưởng thành… chứ chẳng phải để “tận hưởng” một thứ hạnh phúc “có sẵn”. Nếu cả hai vợ chồng “học” tốt thì những khổ đau, tổn thương nơi mỗi người sẽ được chữa lành; ngược lại, khi cả hai không mở lòng để học những bài học dành riêng cho mình, khối đau khổ ấy càng trở nên chồng chất. Lúc này, hôn nhân đương nhiên chẳng khác gì địa ngục.
Khi phát sinh xung đột hay bất hòa trong quan hệ vợ chồng, hầu như ai nấy đều đẩy trách nhiệm thay đổi sang cho người kia, hoặc nghĩ rằng mình có thể làm cho người kia thay đổi. Điều này là không thể, và cũng không phải là cách đúng. Bởi vì, nguyên nhân cốt lõi của việc xung đột giữa 2 người là bởi vì trong mỗi người đều có những vết thương, nỗi đau chưa được chữa lành. Và những tổn thương đó rất dễ hút nhau, “đánh thức” lẫn nhau và cùng nhau trỗi dây. Câu nói, cử chỉ, thái độ, thói quen, tính cách… của người kia chỉ là một “cái cớ”, hay chỉ là mồi lửa hay thức ăn làm bùng lên đám lửa vẫn hằng âm ỉ cháy chứ chưa tắt bao giờ ở bên trong chính mình.
Vì thế, cách đúng duy nhất là chính bản thân bạn thay đổi thì bạn mới có thể chữa lành được những tổn thương của mình, còn người kia thay đổi thì để chữa lành tổn thương của chính họ. Bạn thay đổi không thể làm cho người kia có được hạnh phúc – nếu họ chưa tự chữa lành vết thương của chính họ, và người kia thay đổi cũng không làm cho bạn thấy hạnh phúc khi tổn thương của bạn vẫn còn ở đó.
Mức độ tổn thương của bạn trong mối quan hệ hôn nhân phản ánh độ sâu của tiến trình chữa lành nơi bạn. Càng tiến sâu vào tiến trình chữa lành, nỗi đau của bạn càng giảm đi. Chẳng hạn trước đây, khi nghe vợ/chồng mình so sánh mình với ai đó chẳng hạn, bạn có thể ngay lập tức điên tiết trả đũa bằng những câu nói gây sát thương không kém. Giờ đây, khi rơi vào một tình huống tương tự, bạn có thể mỉm cười làm lơ dẫu trong lòng vẫn dâng lên một chút tự ái nhưng bạn quan sát quản lý cảm xúc để không thốt ra những lời nói không hay. Nếu cứ tiếp tục tiến lên trên hành trình này, sẽ đến lúc bạn có thể cười nhẹ nhàng khi nghe những câu nói đó, thậm chí bạn còn đáp lại bằng những câu nói dí dỏm, hóm hỉnh mà không hề thấy có chút tiêu cực nào từ tận bên trong. Thật vậy, khi một nỗi đau nào đó bên trong bạn thật sự được chữa lành, không một ai “có thể” làm cho bạn đau được nữa – dẫu họ có nói hay làm bất cứ điều gì. Cũng giống như khi một vết thương trên da của bạn đã thật sự lành, thì bôi thuốc sát trùng vào hay chà xát vào đâu có làm cho bạn đau đớn?
Vậy rồi giả như khi bạn đã “tốt nghiệp” được một bài học nào đó của mình, mà người bạn đời của bạn vẫn cứ giậm chân tại chỗ hoặc thậm chí thụt lùi thì sao? Điều này chẳng ảnh hưởng gì đến hạnh phúc của bạn đâu, thật đấy! Hạnh phúc của bạn không liên can gì đến việc vợ/chồng bạn có chịu thay đổi để tốt hơn lên hay không. Một lần nữa bạn cần nhớ rằng, mỗi người có những bài học khác nhau và một tiến trình khác nhau. Bạn không thể đòi hỏi hay mong cầu rằng người bạn đời của bạn phải thay đổi giống như bạn. Trong cuộc hôn nhân của mình, bạn không thể làm gì khác ngoài việc chữa lành cho chính bạn, và đó cũng là con đường dẫn bạn đến hạnh phúc mà không cần nửa kia nhất định phải “hợp tác” với bạn. Bạn chỉ cần tập trung vào việc khơi dậy tình yêu đích thực bên trong của mình, và rồi mở trái tim mình ra để trao để bình an, yêu thương, tôn trọng, lắng nghe, đồng cảm trên bước đường đồng hành cùng nửa kia. Khi bạn đi thật sâu vào tiến trình chữa lành của chính mình, thì bất cứ một điều gì đó tiêu cực từ nửa kia cũng trở thành một thông điệp dành cho bạn rằng họ đang cần sự giúp đỡ. Ngoài năng lượng yêu thương đích thực của mình lan tỏa ra để sưởi ấm, để xoa dịu, để yêu thương, để góp một phần nào đó vào tiến trình chữa lành của người bạn đời, thì bạn chẳng thể làm gì khác cho họ ngoài việc đón nhận và thấu hiểu rằng họ có con đường và tiến trình riêng của họ.
Trong tiến trình bạn chữa lành cho chính mình và đồng hành cùng tiến trình chữa lành của người bạn đời, bạn cũng cần phải liên tục rèn luyện để tăng nội lực chữa lành với mức độ ngày càng sâu hơn để không bị năng lượng của đối phương lấn át hay trì kéo. Và nếu bạn tiến sâu hơn nữa trên tiến trình của mình, thì năng lượng của tình yêu đích thực cũng chính là năng lượng chữa lành, là năng lượng yêu thương của Vũ trụ, của Nguồn sẽ lan tỏa sang cho nửa kia. Nếu nửa kia cũng đang trong tiến trình đi tìm sự chữa lành cho mình thì sẽ đón nhận được năng lượng đó và được chữa lành.
Khi mỗi người đều tập trung vào tiến trình chữa lành của chính mình, thì đến một ngày nào đó, tổn thương nơi mỗi người không còn nữa, từ đó những trục trặc trong mối quan hệ hôn nhân cũng biến mất. Tuy nhiên, mỗi người trong cuộc đời này đều có nhiều bài học khác trong các mối nhân duyên khác trong đời. Bạn có thể học xong bài này với vợ/chồng mình, và rồi bạn cũng cần học tiếp những bài học khác với con cái, cha mẹ, bạn bè, đồng nghiệp, đối tác và bất cứ ai bạn gặp gỡ trong đời. Bởi những tổn thương bên trong bạn có từ nhiều nguồn, và bạn phải chữa lành tất cả thông qua các mối quan hệ của mình. Và chính khi bạn có được nội lực từ tiến trình chữa lành mối quan hệ hôn nhân, bạn sẽ mang sức mạnh đó để bước ra cuộc sống và tiến tới chữa lành tổn thương trong từng mối quan hệ khác.
Rốt cuộc thì bước vào hôn nhân là bước vào một đời sống tu tập, là cùng nhau đi trên hành trình rèn luyện để trưởng thành linh hồn. Và hạnh phúc hay không trong mối quan hệ hôn nhân chỉ đến từ việc mỗi người có tự tìm đến hạnh phúc đích thực nơi chính bản thân mình hay không!
NGUYỄN ĐỨC QUỲNH
Người đánh thức tình yêu