Có những khoảnh khắc nào đó trong đời, bạn rơi vào trạng thái thăng hoa, vui sướng, mãn nguyện; hoặc bạn có cảm xúc mạnh mẽ với một ai đó hay sự kiện nào đó đến mức bạn được thúc giục cho đi, trao đi bất cứ điều gì bạn có cho [những] người mà bạn yêu thương. Đúng vậy, là cho đi tất cả, là cho đi bất cứ điều gì, thậm chí bạn có thể chịu mất mát, hi sinh, thua thiệt… Đó là điều khi ấy bạn thật sự nghĩ. “Anh/em muốn cho em/anh tất cả!”, “Tất cả những gì thuộc về ba/mẹ là của con!”… Nhưng rồi thật sự là chúng ta có thể cho một ai đó “tất cả” hay không?
Bạn có nhận ra có rất nhiều thứ dù muốn thì bạn cũng không thể cho ai được. Đó là thời gian, sức khỏe, trí tuệ, bình an, hạnh phúc… Chẳng phải dù các bậc phụ huynh hết lòng mong mỏi con cái mình được mạnh khỏe, thông minh, thành đạt… và có thể “hi sinh” rất nhiều thời gian, sức khỏe, tiền bạc, thanh xuân, đam mê, cuộc đời… của chính mình để tạo điều kiện tốt nhất cho con cái; nhưng rồi, những điều đó đâu thể gom góp, tiết kiệm và gửi vào ngân hàng với các khoản mục mang tên thời gian, sức khỏe, thành đạt hay hạnh phúc… để khi chúng cần thì lấy ra xài. Có những cuộc đời “nhận” được rất nhiều di sản kế thừa – một gia tài đồ sộ, một bộ gen vượt trội, những bệ đỡ chắc chắn trong các mặt… nhưng rồi chắc gì những cuộc đời ấy có được “tất cả” như sự kỳ vọng của người để lại?
Rồi ngay cả những thứ chúng ta có thể cho đi tất cả, giả như đó là toàn bộ của cải vật chất của mình cho con cái hoặc người mình thương, thì đâu phải lúc nào đối tượng ta muốn cho họ cũng muốn nhận, và điều mà họ nhận từ ta đâu chắc sẽ mang lại giá trị cho họ, lại có khi đó là gánh nặng cho chính họ nữa. Ngay cả tình thương cũng là điều mà chúng ta cứ ngỡ cho đi là đến được trong tim người khác. Bạn có thấy dẫu bạn yêu thương ai đó hết mực, nhưng người ấy không đón nhận hay cảm nhận được trọn vẹn tình thương của bạn, thì họ vẫn có thể bất hạnh như thường?
Cho nên, khi nói rằng ta cho ai đó tất cả thì đó là tiếng nói của cảm xúc nhất thời, tiếng nói của sự thiếu tỉnh thức, hay chỉ là cách nói để thuyết phục người kia mà thôi. Khi nói trong sự thiếu kết nối và tỉnh thức thì mọi lời đều trở nên lời nói dối.
Cũng tương tự như thế, chúng ta có thể cũng đã từng nói với người yêu, vợ/chồng hay con cái, thậm chí với sếp hay nhân viên, bạn bè thân thiết… của mình rằng ta làm điều này tất cả là vì họ. Nhưng kỳ thực có phải tất cả là vì người hay vì bản thân chúng ta nữa? “Tôi đứng ra gánh vác mọi thứ trong gia đình này là vì em”, “Em từ bỏ sự nghiệp của mình để ở nhà chăm sóc gia đình là vì anh”, “Ba/mẹ thức khuya dậy sớm làm lụng vất cả tất cả là vì con”, “Mình vượt một quãng đường xa để có mặt ở đây tất cả là vì bạn”… Thật ra, khi làm bất cứ một việc gì, dẫu chúng ta có hi sinh vì người khác đi nữa thì trước tiên việc đó làm ta cảm thấy vui, ẩn chứa trong đó có sự tự hào của cái tôi, có khát khao của việc được công nhận, len lỏi trong đó có mong muốn chứng tỏ bản thân… Dẫu có thể bạn làm gì đó cho người khác mà không đòi hỏi, thì đó chỉ là không đòi hỏi những thứ hữu hình mà là đòi hỏi nơi người kia sự ghi ơn, ngưỡng mộ, tôn trọng… Vì thế, khi đối tượng được bạn cho, tặng, trao, ban không thể hiện đúng thái độ của người hàm ơn, liệu bạn có tiếp tục lại trao đi “tất cả” trong vô tư, nhẹ nhàng, hết lòng khi chỉ cần thấy đó là việc nên làm, phải làm? Câu nói mà tôi vẫn thường nghe thấy đó là: “Thật không biết điều!” – một sự bất mãn khi ai đó không có thái độ đúng với kỳ vọng của người cho. Cái vị kỷ của con người rất lớn, chỉ là chúng ta không nói ra, không thừa nhận, hoặc không nhận ra mà thôi.
Vì thế hãy luôn tỉnh thức và kết nối với tình yêu đích thực, khi đó ta sẽ hiểu được không ai có thể cho người khác tất cả. Chúng ta chỉ có thể tạo điều kiện, nâng đỡ, tiếp sức, thúc giục, truyền cảm hứng… cho những điều tốt đẹp có thể đến với người khác; còn điều ấy có đến được với đối tượng ta muốn cho hay không thì nằm ngoài khả năng và sự mong đợi của ta. Thế nên hãy ý thức mỗi khi muốn nói rằng ta cho người tất cả, hay ta làm tất cả là vì người. Đó chỉ là một lời nói vu vơ, nói trong lúc thiếu kết nối với con người đích thực bên trong của chính mình.
Và “tất cả” sẽ trở thành lời nói thật khi chúng ta thật sự để mình trở thành một đường dẫn hay công cụ trong tay Thượng đế, Đấng tạo hóa, Vũ trụ… để thông qua ta, Nguồn sẽ tuôn đổ tình yêu, bình an, hạnh phúc, thịnh vượng, hồng ân và mọi điều tốt lành cho muôn người và vạn vật. Và nhờ mở lòng để mọi thứ được chảy qua ta mà ta có được tất cả, và lan tỏa được tất cả những điều tuyệt vời nhất đến mọi người xung quanh. Dấu hiệu để chúng ta nhận ra mình có cho đi từ tình yêu đích thực hay cho đi từ cái tôi đó là bất cứ điều gì mà chúng ta cho đi từ tình yêu đích thực sẽ làm sinh sôi nảy nở nơi chúng ta nhiều hơn chứ không làm cạn kiệt, hao hụt hay vơi cạn nơi mình. Cho đi tình yêu sẽ làm cho tim ta chan chứa yêu thương; cho đi sự tha thứ, sẽ làm cho mình có thêm tự do và hạnh phúc; cho đi tiền bạc sẽ giúp khơi thông dòng chảy thịnh vượng nơi ta… Khi cho đi tất cả bằng tình yêu đích thực thì càng cho ta càng được nhiều hơn, tràn đầy hơn. Ngược lại, khi cho đi từ cái tôi, ta luôn mong cầu và đòi hỏi sự đáp trả lại theo một cách nào đó, nếu không nhận lại được đúng kỳ vọng, ta sẽ đau đớn, bực dọc, bứt rứt, bất an, phẫn nộ…; và khi cho đi từ lớp vỏ cái tôi, càng cho đi ta càng trở nên “đói khát”, cạn kiệt, hao mòn. Vì thế, chìa khóa cho mọi thứ trong đời vẫn là kết nối với Nguồn – nơi chúng ta có được tất cả và được mời gọi để trao đi tất cả!
NGUYỄN ĐỨC QUỲNH
Người đánh thức tình yêu